Το ηλεκτρικό σύστημα της καρδιάς. Το περιστατικό μιας 70χρονης.
(Το ηλεκτρικό σύστημα της καρδιάς) Tο τελευταίο διάστημα η οικογένεια είχε αναστατωθεί με τα προβλήματα της υγείας της γιαγιάς. Η ηλικία της αν και γιαγιά δεν ήταν προχωρημένη, μόλις είχε περάσει τα εβδομήντα, μέχρι τότε ήταν πολύ δραστήρια αλλά ξαφνικά τα φαινόμενα άρχισαν να πληθαίνουν. Λιποθυμικά επεισόδια, μεγάλη αδυναμία, κούραση στην παραμικρή προσπάθεια, δύσπνοια και δυσφορία στο στήθος ακόμη και όταν καθόταν. Ο παθολόγος σύστησε γενικές εξετάσεις και όπως είπε στην οικογένεια φοβόταν την παρουσία αναιμίας. Όμως οι εξετάσεις βγήκαν φυσιολογικές αν εξαιρέσει κάποιος τους δείκτες της νεφρικής λειτουργίας που ήσαν οριακά αυξημένοι. Η πίεσή της ήταν φυσιολογική ή και οριακά αυξημένη.
Κάποιος τότε σκέφτηκε τον καρδιολόγο. Και έτσι με πολύ κόπο η κυρία κυριολεκτικά μεταφέρθηκε στο καρδιολογικό ιατρείο. Ο καρδιολόγος είδε τα πρώτα σημεία κατά την είσοδο στο γραφείο του. Η ασθενής κάτωχρη και λίγο κυανωτική, λαχανιασμένη και πολύ προβληματική στη μετακίνησή της. Το μυαλό του πήγε αμέσως σε βραδυκαρδία. Και πράγματι στο καρδιογράφημα που ακολούθησε διαπίστωσε αυτό που είχε σκεφτεί. Η ασθενής είχε πλήρη κολποκοιλιακό αποκλεισμό και 38 σφυγμούς.
Το ηλεκτρικό σύστημα της καρδιάς.Ο κολποκοιλιακός αποκλεισμός.
Τι είναι ο κολποκοιλιακός αποκλεισμός; Μια διαταραχή στην ομαλή μετακίνηση του ηλεκτρικού ρεύματος στην καρδιά. Γιατί η καρδία εκτός από αντλία είναι και ένα θαυμαστό σύστημα παραγωγής και μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος. Έχει μια γεννήτρια που ονομάζεται φλεβόκομβος λόγω της ανατομικής του θέσης και της μορφολογίας του. Αυτός παράγει σταθερά 50- 100 ηλεκτρικά ερεθίσματα το λεπτό με δυνατότητα να προσαρμόζεται προς τα πάνω ανάλογα με τις ανάγκες του οργανισμού. Έτσι κάποιος που τρέχει ανεβάζει το ρυθμό στα 120, 130, 140 ερεθίσματα.
Τα ερεθίσματα αυτά μεταφέρονται μέσω των κυττάρων της καρδιάς που έχουν εξειδικευθεί και αποτελούν το λεγόμενο ερεθισματαγωγό σύστημα σε όλη την καρδιά. Πρώτα το ερέθισμα διαχέεται στους κόλπους και προκαλεί τη συστολή τους, στη συνέχεια περνούν τα «διόδια» του κολποκοιλιακού κόμβου όπου καθυστερεί όσο χρειάζεται ώστε όταν περάσει και μέσω των καλωδίων που ονομάζονται δεμάτιο του Hiss, ίνες του Purkinje και σκέλη των κοιλιών να δώσει συστολή στις κοιλίες, το κρισιμότερο κομμάτι της καρδιάς για το μηχανικό έργο της προώθησης του αίματος σε όλο τον οργανισμό.
Ο κολποκοιλιακός αποκλεισμός.Πού οφείλεται.
Η φθορά των καλωδίων ή διάφοροι παράγοντες όπως φάρμακα, αύξηση των ηλεκτρολυτών (π.χ. υπερκαλιαιμία), μεταβολικοί παράγοντες, νεφρική ανεπάρκεια και άλλοι, μπορούν να καθυστερήσουν ή και να καταργήσουν τη μεταφορά του ερεθίσματος από τους κόλπους στην κοιλία μέσω του κολποκοιλιακού κόμβου. Στην περίπτωση αυτή μιλάμε για κολποκοιλιακό αποκλεισμό. Αν απλώς το ερέθισμα καθυστερεί μιλάμε για πρώτου βαθμού κολποκοιλιακό αποκλεισμό.
Αν η καθυστέρηση αυξηθεί ώστε να χάνονται και κάποια ερεθίσματα που τελικά ποτέ δεν περνούν στις κοιλίες μιλάμε για δεύτερου βαθμού κολποκοιλιακό αποκλεισμό και εάν δεν περνούν καθόλου τα ερεθίσματα μιλάμε για τρίτου βαθμού ή πλήρη κολποκοιλιακό αποκλεισμό. Στην τελευταία περίπτωση ευτυχώς δεν οδηγούμαστε σε καρδιακή παύση αλλά το κάθε κύτταρο της καρδιάς μπορεί να παράγει αυτόνομα κάποιο ερέθισμα. Έτσι το πιο γρήγορο αναλαμβάνει τη βηματοδότηση της καρδιάς μόνο που η συχνότητά του συνήθως είναι ανεπαρκής για τις ανάγκες του οργανισμού. Με 35 ή 40 ή και πιο χαμηλούς σφυγμούς και ο άνθρωπος δεν μπορεί να έχει κανονική δραστηριότητα αλλά και τα διάφορα όργανα αρχίζουν να δυσλειτουργούν.
Κολποκοιλιακός αποκλεισμός.Διόρθωση με τοποθέτηση βηματοδότη.
Και πως μπορεί το πρόβλημα να διορθωθεί; Αν η αιτία είναι αναστρέψιμη με τη διόρθωσή της τα πράγματα επανέρχονται. Αν πρόκειται όμως για φθορά τότε χρειάζεται η τοποθέτηση βηματοδότη. Αυτός θα μπορεί να μεταφέρει το ερέθισμα από τον κόλπο στην κοιλία σαν γέφυρα υποκαθιστώντας τον κολποκοιλιακό κόμβο ή και όταν χρειαστεί μπορεί να παράγει τα απαραίτητα ερεθίσματα.
Η κυρία τελικά έβαλε ένα βηματοδότη και επέστρεψε πλήρως στην κανονικότητα και τις καθημερινές της δραστηριότητες. Επειδή μάλιστα ήταν και χειμερινή κολυμβήτρια δεν έπαψε να οργανώνει την πλαζ όπου συχνάζει τους χειμερινούς μήνες με τους φίλους της.