Ο προσωπικός γιατρός, μια ακόμη χαμένη ευκαιρία

Προσωπικός ιατρός και πρωτοβάθμια υγεία.Άρθρο του καρδιολόγου Νίκου Παναγιωτόπουλου

Προσωπικός ιατρός και πρωτοβάθμια υγεία.Η πρωτοβάθμια περίθαλψη εκτός σχεδιασμού στο ΕΣΥ.

(άρθρο:Προσωπικός ιατρός και πρωτοβάθμια υγεία)  Ένα αξιοπρεπές σύστημα υγείας στηρίζεται αναμφισβήτητα στην πρωτοβάθμια περίθαλψη. Όχι μόνο γιατί η πρόληψη είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της υγείας. Κυρίως γιατί ο κάθε άνθρωπος έχει τα δικά του ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τις δικές του ανάγκες και τα δικά του προβλήματα υγείας. Η υγεία λοιπόν είναι κάτι πολύ προσωπικό και η σχέση ιατρού ασθενούς μια ιδιαίτερη σχέση. Ο ιατρός λοιπόν πρέπει να είναι ο προσωπικός ιατρός χωρίς αμφιβολία.
Δυστυχώς το Σύστημα Υγείας, το περίφημο ΕΣΥ δε σχεδιάστηκε σε αυτή τη βάση. Τη δεκαετία του 80, όταν τα πολιτισμένα κράτη είχαν ήδη από δεκαετίες συστήματα υγείας, όπως γίνεται πάντα στον τόπο μας, βιαστικά και πρόχειρα αποφασίσαμε να φτιάξουμε Σύστημα Υγείας. Χωρίς σχεδιασμό και με τους ιατρούς να αντιτίθενται στην πλειοψηφία τους ο τότε Υπουργός Υγείας δήλωσε το αξέχαστο «προχωράμε στο ΕΣΥ χωρίς τους γιατρούς». Κι έτσι το σύστημα δημιουργήθηκε σε μια τελείως πελατειακή βάση, χωρίς μέριμνα για την πρωτοβάθμια υγεία.

Τα υποβαθμισμένα Κέντρα Υγείας και τα Αστικού τύπου Κέντρα Υγείας που δεν δημιουργήθηκαν ποτέ.

Δημιουργήθηκαν δομές σε Δευτεροβάθμια και Τριτοβάθμια νοσοκομεία που δεν είναι της παρούσης στιγμής να αναλύσουμε και τα Κέντρα Υγείας που σε συνεννόηση και κατόπιν πιέσεων πολιτευτών, δημάρχων, τοπικών κοινωνιών, τοποθετήθηκαν σε ακατάλληλα πολλές φορές σημεία για να προσφέρουν πρωτοβάθμια περίθαλψη στην επαρχία. Απέκτησαν διοικητικούς υπαλλήλους, κηπουρούς, οδηγούς, ασθενοφόρου, φύλακες αλλά υστερούσαν σε ιατρούς και νοσηλευτές. Κάποιοι «μόνιμοι αγροτικοί», ανειδίκευτοι από τις γύρω περιοχές ονομάστηκαν «γενικοί ιατροί» και τοποθετήθηκαν σε θέσεις διευθυντών και επιμελητών. Κάποιοι νοσηλευτές, δευτεροβάθμιας κυρίως εκπαίδευσης στελέχωσαν τις δομές αυτές.

Ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε και Αστικού τύπου Κέντρα Υγείας τα οποία δε δημιουργήθηκαν ποτέ. Αυτά έπρεπε να λειτουργήσουν στις πόλεις και να αντικαταστήσουν τα ΙΚΑ και τις άλλες δομές των ασφαλιστικών ταμείων. Μετά τη πρόσφατη κατάργηση του ΙΚΑ και τη δημιουργία του ΠΕΔΥ τα κατά τόπους κτίρια των ΙΚΑ ονομάστηκαν Κέντρα Υγείας και στελεχώθηκαν με όσους λίγους ιατρούς δέχθηκαν από το ΙΚΑ να συνεχίσουν στο ΠΕΔΥ και με συμβασιούχους ιατρούς. Το υπόλοιπο προσωπικό ήταν αυτό των παλαιών ΙΚΑ.

Προσωπικός ιατρός και πρωτοβάθμια υγεία.Τι θα πρεπε να σημαίνει ο προσωπικός ιατρός.

Προσωπικός ιατρός όμως δεν υπήρχε. Και όταν λέμε προσωπικός ιατρός θα περιγράψουμε αυτό που θεωρούμε ότι εκφράζει ο όρος και αυτό που εφαρμόζουμε στη δική μας άσκηση της ιατρικής. Ο προσωπικός ιατρός λοιπόν είναι αυτός που γνωρίζει σε όσο δυνατό μεγαλύτερο βάθος τον ασθενή του. Που έχει συζητήσει με αυτόν και τους συγγενείς του τα προβλήματά του. Προβλήματα υγείας αλλά και όλα εκείνα που μπορούν να επηρεάσουν την υγεία του, δηλαδή κοινωνικά, οικονομικά, προσωπικά κλπ. Που τον έχει εξετάσει και έχει εικόνα των όσων θεμάτων αντιμετωπίζει όχι μόνο με το παρόν αλλά και όλα τα άλλα προβλήματα υγείας του. Αυτός που μπορεί να ξέρει ανά πάσα στιγμή τη κατάσταση της υγείας του ασθενούς του. Αυτός που έχει χρόνο να τον δει, που έχει το τηλέφωνο ανοικτό για την τυχόν απορία ή το επείγον θέμα που θα προκύψει. Αυτός που θα μπορεί εκτάκτως να τον εξετάσει στο ιατρείο ή να τον επισκεφθεί στο σπίτι του. Αυτός ο προσωπικός ιατρός θα τον αποτρέψει από άσκοπη επίσκεψη στο νοσοκομείο ή θα τον παραπέμψει στοχευμένα στην δευτεροβάθμια ή τριτοβάθμια περίθαλψη.

Προσωπικός ιατρός και πρωτοβάθμια υγεία.Τι πραγματικά δημιουργείται.

Αντί αυτού τι δημιουργείται;. Ένα σύστημα με «προσωπικούς ιατρούς» που θα έχουν χρεωθεί 2.000 τουλάχιστον ασθενείς. Θα πρέπει να τους γνωρίσουν το επόμενο δίμηνο αφιερώνοντάς τους 30΄ την πρώτη φορά και 15΄ σε κάθε επόμενη. Με 30΄βεβαια χρειάζονται 1.000 ώρες για να γνωρίσεις όλους τους ασθενείς σου αλλά αυτό είναι λεπτομέρεια για τους σχεδιαστές του συστήματος. Με 30 ώρες εβδομαδιαίως που προβλέπει ο νόμος, θα χρειαστούν 10 μήνες για την πρώτη γνωριμία.

Ως προσωπικοί ιατροί ορίστηκαν παθολόγοι και γενικοί ιατροί αρχικά αλλά ανταποκρίθηκαν μόνο 3.000 πανελληνίως. Έτσι στην Αθήνα συμπληρώθηκαν οι 2.000 ασθενείς ανά ιατρό, πολλοί κάτοικοι των βορείων προαστείων δήλωσαν ιατρό στα νότια και το αντίστροφο γιατί αυτοί ήταν διαθέσιμοι και επεκτάθηκε αναγκαστικά ο σχεδιασμός σε καρδιολόγους και πνευμονολόγους. Οι ιδιώτες ιατροί στη πλειοψηφία τους αρνούνται να ενταχθούν και έτσι προσωπικοί ιατροί θα είναι κυρίως οι ιατροί των κρατικών δομών.

Η αμοιβή του προσωπικού ιατρού και η απειλή  της επιβάρυνσης 10% στους ανθρώπους.

Τί θα συμβαίνει λοιπόν; Ο ψευδεπίγραφος προσωπικός ιατρός θα αμείβεται ένα μικρό ποσό για κάθε χρεωμένο σε αυτόν ασθενή. Αυτό θα του εξασφαλίζει 1500 με 2.000 ευρώ μηνιαία. Θα γράφει συνταγές εξ αποστάσεως και θα εξετάζει όσους έχουν την υπομονή να περιμένουν ραντεβού στο ιατρείο του. Η εξέταση θα κρατάει όπως είπαμε 15΄το μέγιστο και στο χρόνο αυτό θα πρέπει να δίνει λύσεις σε προβλήματα. Το αν θα κάνει επισκέψεις κατ’ οίκον δεν έχει απαντηθεί αλλά προφανώς αυτό είναι αδύνατο.

Το ότι αυτό δεν είναι κάτι θετικό φαίνεται από το ότι πρακτικά οι άνθρωποι απειλούνται ότι αν δε δηλώσουν προσωπικό ιατρό θα επιβαρυνθούν με 10% στη συνταγογράφησή τους. Η γνωστή απειλή σε όσους δε θα συμμορφωθούν. Το ότι αυτή όλη η διαδικασία είναι παρωδία φαίνεται από το ότι οι ασθενείς θα δηλώσουν προσωπικό ιατρό για να αποφύγουν το πρόστιμο αλλά θα συνεχίσουν κανονικά να πηγαίνουν στον ιατρό τους που γνωρίζουν χρόνια και εμπιστεύονται. Το γιατί αξιόλογοι ιατροί δεν εντάσσονται στο θεσμό του προσωπικού ιατρού το έχετε φαντάζομαι καταλάβει.

Ποιοι ιατροί τελικά θα ενταχθούν στο σύστημα του προσωπικού ιατρού;

Ένας καλός ιατρός σέβεται τον ασθενή του, τον γνωρίζει, τον εξετάζει όποτε χρειαστεί και για όσο χρόνο χρειαστεί. Δε γράφει συνταγές εξ αποστάσεως σε άγνωστους, ούτε «ξεπετάει» σε 15΄αυτόν που έχει απέναντί του γιατί περιμένουν άλλοι 30 απ’ έξω. Όποιος λοιπόν ενταχθεί διαλύει το ιατρείο του και υποβιβάζει την εργασία του. Γι’ αυτό στο σύστημα πιστεύω ακράδαντα ότι θα ενταχθούν πολύ νέοι και πολύ ηλικιωμένοι ιατροί που δεν έχουν ασθενείς δικούς τους και πολύ μέτριοι ιατροί που αρκούνται σε μια αντιμισθία για κάτι που δεν κάνουν σωστά.

Προσωπικός ιατρός και πρωτοβάθμια υγεία.Ο ρολος των Ιατρικών Συλλόγων.

Το γιατί οι Ιατρικοί Σύλλογοι δεν αντέδρασαν στο θεσμό νομίζω ότι οι αναγνώστες των άρθρων μου το γνωρίζουν. Γιατί δυστυχώς είναι κομματικοποιημένοι και εργολάβοι των εκάστοτε κυβερνήσεων. Η ιατρική είναι όμως λειτούργημα και όχι πολιτικό παιχνίδι. Γι’ αυτό ο ιατρός όπως τον αντιλαμβάνομαι προσωπικά θα πρέπει να εξετάζει ακόμη και δωρεάν όποιον τον εμπιστεύεται και δεν μπορεί να ανταποκριθεί οικονομικά. Και σας διαβεβαιώ ότι αν και το έχω προτείνει πάρα πολλές φορές ο λαός μας είναι φιλότιμος και δίνει από το υστέρημά του, έστω και κάτι ελάχιστο συμβολικά γιατί εκτιμά τον ιατρό που τον σέβεται και τον αγαπά.