Αλλοίωση ταυτότητας από τη χρόνια νόσο.Οι προσκλήσεις στο να διατηρήσει ο ασθενής την ταυτότητά του.
(Αλλοίωση ταυτότητας από τη χρόνια νόσο) Η σοβαρή νόσος και ο βαρύς τραυματισμός με όσα τα συνοδεύουν έχουν τη δύναμη να επιδράσουν δραματικά στον άνθρωπο και να αλλάξουν πολλές από τις πλευρές της προσωπικότητάς τους. Μπορεί να αναδείξουν πτυχές που μέχρι τότε ήσαν κρυμμένες και φαινομενικά ανύπαρκτες και που τις περισσότερες φορές είναι αρνητικές. Έτσι μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο ασθενής είναι να διατηρήσει την ταυτότητά του και να αναδείξει τις θετικές πλευρές της προσωπικότητάς του. Κάτω από το συντριπτικό βάρος των γεγονότων, της αναπηρίας, των συμπτωμάτων, της αρνητικής προοπτικής, της αλλαγής της καθημερινότητας, ακόμη και οι πιο αισιόδοξοι άνθρωποι μπορεί να εκδηλώσουν και να βιώσουν πολύ αρνητική συμπεριφορά ή συνήθως -και αυτό ίσως είναι πιο επικίνδυνο- να κλειστούν στον εαυτό τους και να εμφανίσουν κατάθλιψη.
Έξυπνοι και δυναμικοί άνθρωποι που μπορούσαν με τη δραστηριότητά τους να έχουν τον έλεγχο της ζωής τους και να στηρίζουν και άλλους, ενδέχεται να χάσουν την προθυμία και την ικανότητά τους να ελέγχουν την καθημερινότητα και το μέλλον τους. Άνθρωποι που μέχρι εκείνη τη στιγμή κινούνταν με ωριμότητα και λογική μπορεί να γίνουν οξύθυμοι και να συμπεριφέρονται με τρόπο παιδαριώδη που τους αφήνει εκτεθειμένους και εγκυμονεί κινδύνους για τους χειρισμούς των προβλημάτων που έχουν μπροστά τους.
Αλλοίωση ταυτότητας από τη χρόνια νόσο.Παράγοντες που επιδρούν στην προσωπικότητα του ασθενούς.
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που επιδρούν στην προσωπικότητα του ανθρώπου και επιφέρουν μια σειρά από αλλαγές. Μερικοί από αυτούς είναι η ασθένεια καθ’ εαυτή, οι συνθήκες της ασθένειας, οι εμπειρίες και οι συνθήκες της θεραπείας, η συναισθηματική του προσαρμοστικότητα και ένας μεγάλος αριθμός από άλλους μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει και η διαθέσιμη κοινωνική υποστήριξη (Moos, R.H., Tsu, V.D. 1977. The crisis of physical illness: An overview. In R.H. Moos (Ed), Coping with physical illness (pp. 3-21). New York: Plenum). Η προσπάθεια γενίκευσης βέβαια είναι πολλές φορές δύσκολη και ανεπιτυχής γιατί τόσο η ασθένεια και ο τραυματισμός συνοδεύονται από διαφορετικές προκλήσεις και απώλειες, που απειλούν τα ιδιαίτερα στοιχεία που κάνουν κάθε άτομο μοναδικό, όπως η εξωτερική εμφάνιση και η σωματική λειτουργικότητα, οι σωματικές και νοητικές ικανότητες, τα σχέδια και οι προσδοκίες για το μέλλον, όπως η κοσμοθεωρία και η φιλοσοφία που ο καθένας έχει για τη ζωή του.
Όταν τα γεγονότα οδηγούν πολλά από τα μοναδικά γνωρίσματα και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ατόμου να υποστούν αλλαγές ή κάποια από αυτά να καταπιεστούν, τότε το άτομο θα πρέπει να προσπαθήσει να αναπτύξει νέες διαστάσεις της ταυτότητάς του. Η κατεύθυνση προς την οποία ο άνθρωπος πρέπει να κινηθεί είναι να προβεί στις αναγκαίες προσαρμογές ώστε να διατηρήσει την αυτοεκτίμησή του και να βελτιστοποιήσει τη λειτουργικότητά του παρά τις σωματικές βλάβες που μπορεί να έχει υποστεί. Η κοινωνική υποστήριξη αποτελεί ένα παράγοντα ζωτικής σημασίας γιατί δίνει ένα πλαίσιο που μπορεί να ενθαρρύνει την αλλαγή αυτή.
Οι ασθενείς που λαμβάνουν κοινωνική υποστήριξη τείνουν να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικότερα την ασθένεια.
Η κοινωνική υποστήριξη είναι πολύ σημαντική και συνίσταται σε τέσσερα κύρια είδη. Την (ι) συναισθηματική/ πληροφοριακή υποστήριξη (π.χ. ακρόαση και παροχή συμβουλών), (ιι) υλική ή πρακτική υποστήριξη ( π.χ. βοήθεια στα ψώνια ή μεταφορά των παιδιών στο σχολείο), (ιιι) συναισθηματική υποστήριξη και έκφραση τρυφερότητας (αγκάλιασμα, κράτημα του χεριού) (ιν) θετική κοινωνική αλληλεπίδραση (ψυχαγωγικές δραστηριότητες). Γενικά οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι οι άνθρωποι που δέχονται κοινωνική υποστήριξη από τους φίλους και από το οικογενειακό τους περιβάλλον, τείνουν να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικότερα την ασθένεια σε σύγκριση με όσους δε λαμβάνουν τέτοια βοήθεια (Di Matteo M.R., Martin L.R., 2011, Εισαγωγή στην ψυχολογία της Υγείας, Αθήνα, Πεδίο).
Αλλοίωση ταυτότητας από τη χρόνια νόσο.Η ύπαρξη συντρόφου και άλλων ουσιαστικών φιλικών σχέσεων δρα ευεργετικά.
Κατά τη διάρκεια της πορείας μιας βαριάς νόσου ή ενός σοβαρού τραυματισμού η ύπαρξη ενός συντρόφου και άλλων ουσιαστικών φιλικών σχέσεων, συνδέεται με την εκδήλωση χαμηλότερου επιπέδου κατάθλιψης. Είναι φανερό σε πολλές μελέτες ότι η συναισθηματική υποστήριξη λειτουργεί προστατευτικά απέναντι στην εμφάνιση των αρνητικών συναισθημάτων που προκαλεί μια ασθένεια ή ένας τραυματισμός που φαίνεται ότι σε κάποιο βαθμό είναι γεγονότα αναπόφευκτα. (Penninx, B.W.J.H, van Tilburg, T. et all, 1998. Effects of social support and personal coping resources on depressing symptoms: Different for various chronic diseases? Health Psychology, 17, 551-558).
Η υποστήριξη από το σύζυγο ή τη σύζυγο και η βοήθεια των φίλων συνεισφέρει στη συναισθηματική ισορροπία του ατόμου και την προσαρμογή του στη νέα πραγματικότητα. Μάλιστα η θετική αυτή επίδραση διατηρείται ανεξάρτητα από την πάροδο του χρόνου. Σε μια ανασκόπηση των διαχρονικών μελετών με αντικείμενο τις κοινωνικές σχέσεις και την ανάκαμψη της υγείας των ασθενών από τα καρδιακά νοσήματα και τον καρκίνο του μαστού διαπιστώθηκε ότι σε μακροπρόθεσμο επίπεδο, η κατάσταση όσων διέθεταν ένα καλής ποιότητας δίκτυο κοινωνικής υποστήριξης είχε καλύτερη εξέλιξη (συμπεριλαμβανομένου του χρόνο επιβίωσης). Αυτό αφορούσε κυρίως την ομάδα με άτομα που έπασχαν από καρδιακά νοσήματα (Reifman, A. 1995. Social relationships, recovery from illness, and survival: A literature review. Annals of Behavioral Medicine, 17, 124-131).