Έκφραση συναισθημάτων και χρόνια νόσος.
(Έκφραση συναισθημάτων και χρόνια νόσος) Έχουμε ήδη αναφερθεί σε προηγούμενο άρθρο σε θέματα ψυχικής ισορροπίας των ασθενών που πάσχουν από κάποια σοβαρή νόσο που διαρκεί για μεγάλο διάστημα ή έχουν υποστεί ένα σοβαρό τραυματισμό. Οι ασθενείς αυτοί είναι γεμάτοι από πολλά, έντονα και πολύπλοκα συναισθήματα. Ο φόβος για την έκβαση του προβλήματος, η ανησυχία για το βαθμό της αναπηρίας που μπορεί να εμφανιστεί και να παραμείνει κατά την εξέλιξη της νόσου, η ανασφάλεια για την απώλεια της ζωή τους που βιώνουν, τους οδηγούν στην εμφάνιση συναισθημάτων όπως η αυτομομφή, η αίσθηση αποτυχίας, το άγχος, ο φόβος για το μέλλον και η σύγχυση. Όλα αυτά καταλήγουν σε ανισορροπία, ποικίλες ψυχοσωματικές διαταραχές και επιδείνωση της πορείας της νόσου.
Έκφραση συναισθημάτων και χρόνια νόσος.Η διατήρηση της συναισθηματικής ισορροπίας στην επιτυχή αντιμετώπιση της ασθένειας.
Είναι πολύ σημαντικό για τον ασθενή αν και αποτελεί τιτάνιο έργο, να μπορέσει να διατηρήσει τη συναισθηματική ισορροπία του. Πολλές είναι οι μελέτες που έχουν αποδείξει το σπουδαιότατο ρόλο που διαδραματίζει η διατήρηση της συναισθηματικής ισορροπίας στην επιτυχή αντιμετώπιση της ασθένειας και του τραυματισμού. Υποστηρίζεται ότι η κατάθλιψη αυξάνει το χρονικό διάστημα που απαιτείται για την ανάκαμψη της υγείας μετά από μια σοβαρή ασθένεια και ότι το χαμηλό ηθικό αναγνωρίζεται ότι επηρεάζει άμεσα και αρνητικά τις διεργασίες που λαμβάνουν χώρα σε επίπεδο φυσιολογίας (Cohen F., Lazarus, R.S. 1979. Coping with the stress of illness. In G. C. Stone, F. Cohen, N.E. Adler (Eds) Health phycology: A handbook. San Francisco, CA: Jossey- Bass).
Είναι καλό το αν ο ασθενής μπορέσει να γίνει «αναίσθητος»;
Είναι πολλοί που πιστεύουν ότι αν ο ασθενής μπορέσει να γίνει «αναίσθητος», να αδιαφορήσει δηλαδή για την κατάσταση και να προσπαθήσει να μην τη σκέφτεται, θα κάνει πολύ καλό για την υγεία του. Αυτό δεν είναι ούτε σωστό αλλά ούτε και εφικτό. Ο ασθενής είναι ανθρώπινο και λογικό να αισθάνεται κάποιου βαθμού ανησυχία. Είναι επίσης πολύ φυσικό να νοιάζεται και να προβληματίζεται για την πορεία της υγείας του. Αυτά όχι απλώς είναι αναμενόμενα αλλά και θετικά.
Η ανησυχία όταν δεν φτάνει σε σημείο να προξενεί συναισθηματική παράλυση και εξουθένωση, μπορεί να λειτουργήσει ως κίνητρο που ενεργοποιεί τον ασθενή να υποβληθεί στις απαραίτητες θεραπείες, να ακολουθήσει τις ενδεδειγμένες πρακτικές που του προτείνονται και να κινητοποιηθεί με σκοπό την αντιμετώπιση των προβλημάτων του. Η ανησυχία βοηθά ακόμη τον ασθενή να υποβάλλει ερωτήσεις και να διεκδικήσει την παροχή της καλύτερης δυνατής φροντίδας.
Έκφραση συναισθημάτων και χρόνια νόσος.Ο ασθενής θα πρέπει να εκφράζει τα συναισθήματά του ή να τα κρατάει κρυμμένα;
Θα πρέπει ο ασθενής να εκφράζει προς τα έξω τα συναισθήματά του ή να τα κρατήσει κρυμμένα μέσα του; Θα πρέπει να παριστάνει τον ψύχραιμο ενώ νοιώθει μέσα του τον κόσμο να γκρεμίζεται ή θα πρέπει να μοιράζεται τις σκέψεις και τους φόβους του με ανθρώπους που αγαπά και εμπιστεύεται; Μήπως είναι καλύτερα να διώχνει σκέψεις και φόβους που του προκαλούν αναστάτωση; Η έκφραση των συναισθημάτων, όποια και αν είναι αυτά, είναι η καλύτερη επιλογή για ένα ασθενή. Η καταστολή των σκέψεων που αφορούν ένα συναίσθημα ως στρατηγική αντιμετώπισης στρεσογόνων καταστάσεων έχει αρνητικό αντίκτυπο στο ανοσοποιητικό σύστημα και σχετίζεται με την εμφάνιση μιας ποικιλίας προβλημάτων υγείας (Petrie, K.J., Booth, R.J, Pennebaker, J.W. 1998. The immunological effects of thought suppression. Journal of Personality and Social Psychology, 75, 1264- 1272).
Η κατάπνιξη των συναισθημάτων συνδέεται επίσης με συντόμευση του συνολικού διαστήματος επιβίωσης.
Η κατάπνιξη των συναισθημάτων συνδέεται επίσης με συντόμευση του συνολικού διαστήματος επιβίωσης, ενώ η συναισθηματική έκφραση σχετίζεται με μεγαλύτερο χρονικό διάστημα διατήρησης στη ζωή (Lazarus, R.S. 1999. Fifty years of research and theory of R.S. Lazarus: An analysis of historical and perennial issues. Mahwah, NJ: Erlbaum). Έχει γίνει αποδεκτό μέσα από μια σειρά ερευνών ότι οι ασθενείς επιβιώνουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα όταν εκφράζουν συχνά τα συναισθήματά τους και μάλιστα όχι μόνο αν είναι θετικά αλλά ακόμη και αν είναι αρνητικά.
Οι ασθενείς πρέπει να διεκδικούν τόσο καλύτερες συνθήκες νοσηλείας όσο και να εκφράζουν δυναμικά τις επιθυμίες τους για υποστήριξη από το οικογενειακό, κοινωνικό και φιλικό περιβάλλον τους. Πρέπει τα συναισθήματα και οι επιθυμίες τους να βγαίνουν στην επιφάνεια και να μη μένουν θαμμένες και κρυφές. Αυτή η τακτική βοηθά τόσο στη διατήρηση της ψυχικής τους ισορροπίας όσο και στη φυσική ενίσχυση του οργανισμού (π.χ. ενδυνάμωση του ανοσοποιητικού- αμυντικού τους συστήματος). Και τα δύο είναι απαραίτητα στην προσπάθεια για την καλύτερη δυνατή πορεία της νόσου τους.